Nhiều công trình nghiên cứu trên khắp thế giới đã chứng minh Feverfew là loại thảo dược có khả năng giảm độ trầm trọng cũng như tần suất tái phát cơn đau nửa đầu Migraine (đau đầu vận mạch) đồng thời hỗ trợ điều trị thiếu máu lên não. Feverfew cũng rất hiệu quả trong việc điều trị chứng đau đầu kinh niên không rõ nguyên nhân.
- Đặc điểm thực vật
Feverfew có tên khoa học là Tanacetum parthenium L. thuộc họ Cúc (Asteraceae). Loài này mọc tự nhiên tại vùng bán đảo Balkan, ngày nay Feverfew được trồng ở Úc, Châu Âu, Trung Quốc, Nhật Bản và Bắc Phi. Vào giữa thế kỷ 19, Feverfew đã được biết đến tại Hoa Kỳ. Cây này mọc dọc bờ sông, trên các cánh đồng, vùng đất hoang và dọc đường biên giới giữa phía Đông Canada với Maryland và phía Tây của Missouri.
Feverfew có thân ngắn, dạng bụi cao từ 0.3 m đến 1 m. Lá màu vàng xanh thường dài dưới 8cm, có lông và đối xứng. Cụm hoa màu vàng hình ống có từ 10 đến 20 cánh màu trắng, nở từ tháng Bảy đến tháng Mười, đường kính khoảng 2cm.
Tanacetum parthenium L.
- Lịch sử sử dụng
Thảo dược Feverfew có một lịch sử sử dụng rất lâu đời, đặc biệt bởi các nhà thực vật học ở Hy Lạp và Châu Âu. Người Hy Lạp cổ gọi cây này là Parthenium, bắt nguồn từ việc người ta dùng loài này để cứu sống một người đàn ông bị ngã từ đền Parthenon trong quá trình xây dựng ngôi đền này vào thế kỷ thứ 5 trước công nguyên. Tên này cũng có thể bắt nguồn từ việc loài này được dùng để điều trị chứng đau bụng hành kinh đối với những người con gái trẻ, vì từ parthenos trong tiếng Hy Lạp có nghĩa là “trinh nữ’. Có thể tên tiếng Anh feverfew bắt nguồn từ đặc điểm cây có lông được gọi là featherfew (feather: lông; few: một chút), hoặc từ tác dụng hạ sốt-giảm đau (fever: sốt, few: ít hơn)
Vào thế kỷ thứ nhất, Bác sỹ Hy Lạp Dioscorides đã dùng feverfew như một chất giảm đau – hạ sốt. Feverfew cũng được biết đến như “aspirin thời trung cổ” hay “aspirin” của thế kỷ 17. Vào năm 1963, cây này được khuyến cáo để chữa những chứng đau đầu trong cuốn sách Gerad’s Herbal.
- Tác dụng trên đau nửa đầu
Tác dụng giảm đau, giảm tái phát cơn đau nửa đầu của Feverfew đã được các nhà khoa học nghiên cứu và đề xuất theo nhiều cơ chế khác nhau. Trong đó phần lớn chứng minh rằng: Feverfew có tác dụng:
1- Điều hòa nồng độ chất dẫn truyền thần kinh Serotonin (serotonin có vai trò điều hòa giấc ngủ, tâm trạng và cảm giác đau),
2- Giảm co thắt cơ trơn mạch máu và điều hòa vận mạch,
3- Ức chế tổng hợp chất gây viêm mạch máu Prostaglandin,
Năm 1978, tạp chí sức khỏe của Anh đã báo cáo về trường hợp một phụ nữ 68 tuổi bị đau đầu Migraine mãn tính từ khi 16 tuổi dùng lá feverfew và giảm hoàn toàn cơn đau đầu trong vòng vài tháng. Từ những thập niên 80, feverfew trở nên phổ biến ở Anh, Pháp và Canada và từ thập niên 90 các sản phẩm từ feverfew bán chạy nhất tại Hoa Kỳ trong điều trị đau nửa đầu Migraine – đau đầu vận mạch.
Một nghiên cứu được thực hiện ở trung tâm London Migraine Clinic, Anh năm 1985 trên 17 bệnh nhân tham gia nghiên cứu (8 bệnh nhân được điều trị Feverfew và 9 bệnh nhân dùng giả dược kiểm soát), kết quả cho thấy những bệnh nhân dùng FeverFew có sự giảm đáng kể tần suất và mức độ nghiêm trọng của cơn đau nửa đầu, cùng các triệu chứng như buồn nôn, nôn mửa so với nhóm dùng giả dược trong những tháng đầu điều trị. Kết quả này được J. J. Murphy cùng cộng sự (University Hospital, Nottingham) xác nhận trong một nghiên cứu đối chứng giả dược với 72 bệnh nhân bị đau nửa đầu.
- Tác dụng trên thiếu máu não.
Nếu như cơ chế tác dụng của Feverfew đã được chứng minh rõ ràng trên bệnh nhân đau nửa đầu Migraine (đau đầu vận mạch) bởi nhóm nhà khoa học của Anh thì dược thảo này cũng được các nhà khoa học chỉ ra tác dụng ưu việt trong hỗ trợ điều trị chứng thiếu máu lên não nhờ tác dụng :
- Điều hòa quá trình co thắt mạch máu não giúp tăng cường chức năng vận chuyển máu lên não.
- Ức chế kết tập tiểu cầu, giảm độ nhớt của máu giúp tăng lưu lượng máu lưu thông lên não.
- Ức chế tổng hợp chất gây viêm mạch máu Prostaglandin, tạo ra tác dụng chống đau nửa đầu bằng cách tương tự như methysergide maleat (Sansert)- một chất đối kháng 5-HT giúp giảm đau đầu, đau nửa đầu mãn tính và cải thiện triệu chứng buồn nôn, hoa mắt một cách tự nhiên
Trên cơ sở hàng loạt các công trình nghiên cứu bởi các tổ chức uy tín trên khắp thế giới, các nhà khoa học đã kết luận: Feverfew có tác dụng hữu ích trong điều trị dự phòng Hội chứng đau nửa đầu Migraine (đau đầu vận mạch), ngoài ra, còn được sử dụng trong đau đầu do thiếu máu lên não, thiểu năng tuần hoàn não, đau đầu cụm, đau đầu kinh nguyệt và các bệnh đau đầu nguyên phát khác.
